به گزارش خبرنگار اقتصادی مشرق به نقل از 9 دی ، وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي كه همگام با رئيس‌جمهور از اواخر سال گذشته وعده اشتغالزايي خارق‌العاده 5/2 ميليوني در سال 90 را داده بود، هفته گذشته در اظهاراتي عجيب به گونه‌اي موضع‌گيري كرد كه بر ابهامات در اين باره افزود.

 

عبدالرضا شیخ‌الاسلامی با بیان اینکه «آمار دقیقی از ایجاد 5/2 میلیون فرصت شغلی برای سال‌جاری وجود ندارد»، گفت: «می‌گویند 57 درصد شغل ایجاد شده است.» وی در پاسخ به این پرسش که با وجود گذشت 8 ماه از سال، چطور هنوز آمار دقیقی وجود ندارد؟ عنوان کرد: «آمار به‌روزی در زمینه اشتغال نداریم.» شیخ‌الاسلامی خاطرنشان کرد: «در بخش خصوصی تاکنون 50 درصد اهداف در زمینه اشتغال محقق شده است، با این حال، رقم و درصد دقیقی نمی‌توان در رابطه با ایجاد اشتغال اعلام کرد.»

اظهارات شیخ‌الاسلامی زمانی جالب تر می شود که عنوان می کند «از من نمی‌توانید آمار دقیقی به‌دست آورید.»

 

این سخنان در حالی است که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز دهم مهرماه امسال در نشست شورای عالی اشتغال اعلام کرده بود که دولت بیش از یک میلیون فرصت شغلی در ۶ ماهه اول سال ۹۰ ایجاد کرده و نرخ بیکاری هم نسبت به زمان مشابه در سال گذشته کاهش یافته است.

محمدرضا رحیمی، معاون اول رئيس‌جمهور، هم در چندین سخنرانی پس از این نشست بر آمار یک میلیون شغل تاکید کرد اما آنگونه که دولتمردان انتظار داشتند این رقم با استقبال افکار عمومی و رسانه‌ها مواجه نشد که چندین ابهام و سوال مهم در اذهان عمومی ایجاد کرد.

توضیح بیشتری جز بیان این عدد از سوی هیچ یک از مقامان مسئول ارائه نشد و حتی محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور هم در گفت‌و‌گوی مفصلی که با شبکه دو سیما داشت همان آمار را تکرار کرد. او گفت بیش از ۴۲ -۴۳ درصد از وعده ایجاد ۲ و نیم میلیون شغل را در ۶ ماهه اول امسال تحقق بخشیدیم. احمدی‌نژاد ابراز امیدواری کرد دولت خیلی به ۲.۵ میلیون شغل نزدیک شود.

 

 

وزیر کار روز ۲۹ خرداد امسال هم که برای ارائه گزارش به مجلس رفته بود،‌ گفت: «سال گذشته به موجب آمار استانداران از ۳۱ استان کشور، یک میلیون و ۷۷۰ هزار شغل ایجاد شد که ما این گزارش را از استانداری‌های کشور دریافت کردیم که سی‌دی‌های آن قابل ارائه است.» البته اين ادعا تاكنون اثبات نشده چرا كه اگر واقعاً دولت در سال گذشته اين تعداد شغل ايجاد كرده، طبيعتاً‌ نرخ بيكاري بايد كاهش فوق‌العاده‌اي داشته باشد؛ پس چرا دولت از اعلام نرخ بيكاري خودداري مي‌كند؟ نكته ديگر آن كه مقامات ارشد دولت هنوز بر سر رقم واقعي اشتغالزايي سال گذشته به نظر واحد نرسيده‌اند.

 

به رغم اين كه وزير كار ميزان اشتغال را 8/1 ميليون شغل اعلام كرده، معاون اول رئيس‌جمهور پنجم آبان ماه امسال گفت: «سال گذشته دولت موضوع اشتغالزايي را در اولويت كارهاي خود قرار داد و با هماهنگي با استانداران و تاكيد بر مزيت‌هاي هر استان، براي ايجاد 1 ميليون و صد هزار فرصت شغلي برنامه ريزي كرد كه در پايان سال، فرصت‌هاي شغلي ايجاد شده بيش از 1 ميليون و پانصد هزار يعني بسيار بيشتر از ميزان وعده داده شده بود.»

 

اين معادله زماني جالب‌تر مي‌شود كه وقتي در بهار امسال رسانه‌ها و كارشناسان نسبت به صحت ادعاي دولت درباره ايجاد نزديك به 8/1 ميليون شغل در سال 89 ابراز ترديد كردند،‌ روزنامه دولت به نقل از رئيس‌ مركز آمار اعلام كرد كه تمامي مشخصات 8/1 ميليون فردي كه سال گذشته شاغل شدند، نزد مركز آمار موجود است. اما واقعيت آن بود كه رئيس مركز آمار اصلاً چنين سخني نگفته بود و روزنامه ايران فقط براي كاهش فشارها از دوش دولت اقدام به جعل سخن از جانب عادل آذر كرده بود؛ اقدامي كه با واكنش وي روبرو شد و او در تماسي تلفني با خبرنگار روزنامه ايران به شدت از اين كه سخنان نادرستي به او نسبت داده شده انتقاد كرد و وعده داد خبر روزنامه ايران را تكذيب مي‌كند. البته او اين خبر را تكذيب كرد، اما نه به طور رسمي و در فضاي رسانه‌اي، بلكه در جمع شوراي معاونان مركز آمار و در جلسه‌اي خصوصي.

 

البته این همه آمارهای دولت نیست چرا که احمدی نژاد در جریان سفر استانی هیئت دولت به استان همدان نیز در جمع مردم کبودرآهنگ گفت: «با پشتیبانی امسال و سال آینده هر سال ۲.۵ میلیون شغل در کشور ایجاد خواهیم کرد بطوری که تا پایان سال آینده پدیده زشتی به نام بیکاری نخواهیم داشت.»

نتیجه جمع و تفریق ساده آمارهای رئیس جمهور و وزیر کار شش میلیون و ۵۰۰ هزار شغل در طول سه سال یعنی از ابتدای سال ۸۹ تا پایان سال ۹۱ خواهد بود.

اما از آنجایی که مرکز آمار ایران از بهار سال ۸۹ به بعد هیچ گزارش رسمی در مورد نرخ بیکاری و آمار بیکاران منتشر نکرده و تنها به اظهارات شفاهی در این زمینه اکتفا شده است، مشخص نیست که با وجود تولید میلیونی شغل انبوه بیکاران در کشور چه می‌کنند.

البته برخی منابع غیر رسمی آمار بیکاران را کمتر از سه میلیون معرفی می کنند؛ رقمی که با توجه به آمار تولید شغل دولت دست کم تا پایان امسال نباید حتی یک نفر از آن بیکار مانده باشد.

واقعیت‌های کف جامعه اما، گویای ارقام دیگری است. با وجود آمار خیره‌کننده مقامات دولت درباره تولید ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار شغل در ۱۸ ماه،‌ تحرک ملموسی در جامعه بیکاری احساس نشده و شاید علت استقبال سرد از آمار اخیر دولت هم همین موضوع باشد.

با این حال نباید تاکیدات رهبر انقلاب درباره حفظ اعتماد عمومی به مسئولان را از یاد برد و گزارش‌های آنان را نادرست دانست. رهبر معظم انقلاب اسلامي‌ در ابتدای تیرماه امسال در ديدار رئيس و مسئولان عالي قوه قضاييه تاکید کرد که هرگونه اقدام يا القاي تشكيك براي زير سؤال بردن فعاليت‌ها، گزارش‌ها و آمارهاي مسئولان عالي سه قوه به‎ويژه قوه قضاييه، اقدامي ‌نادرست، ضداعتماد عمومي ‌و خلاف مصالح كشور است.

البته ‌ايشان در ادامه احتمال اشتباه در برخي گزارش‌ها يا آمارها را هم خاطرنشان كردند؛ موضوعی که به نظر می‌رسد مقامات ارشد دولت و بویژه متولیان عرصه کار باید آن مورد توجه قرار دهند.

بر این اساس، شاید بهترین نتیجه‌ای که بتوان از سه مقوله آمارهای میلیونی دولت درباره تولید شغل،‌ وضعیت جامعه بیکاری و تاکیدات رهبر انقلاب بر پرهیز از القاي تشكيك در آمارهاي مسئولان عالي سه قوه، گرفت درخواست از دولتمردان برای ارائه جزئیات و مبنای آمارهایشان باشد.

در واقع اگر رئیس جمهور، وزیر کار و یا رئیس مرکز آمار دست از ارائه آمارهای شفاهی بردارند آمار رسمی بیکاری، تولید شغل، مبنا، تعاریف و جزئیات آن‌ها و نیز سازمان جذب کننده نیرو را به تفکیک منتشر کنند افکار عمومی به جای تردید در آمارها روشنی دستاوردهای دولت در عرصه کار را در می یابد و قطعا در ریشه کن کردن این معضل همکاری بیشتری خواهد کرد.

ارائه چنین آماری نه تنها پاسخ دندان شکن به مغرضاني است كه به قول معاون رئیس جمهور، علیه دولت جوسازی‌های مي‌کنند که موجب امیدواری مردم به حل مشکل بزرگ بیکاری هم خواهد شد. اما وقتي شخص وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي صراحتاً اعتراف مي‌كند كه آمار دقيقي از اشتغالزايي ندارد، چگونه باور كنيم كه چندي بعد دولتمردي ديگر با صراحت از تحقق وعده دولت در اشتغالزايي سخن بگويد؟ آيا وقتي در اواخر هشتمين ماه سال، متصدي اصلي كار و اشتغال كشور آمار دقيق اشتغالزايي را ندارد، مي‌توان پذيرفت كه در اسفندماه به ناگاه دولت از تحقق 110 درصدي هدف ايجاد 5/2 ميليون شغل در سال جاري سخن بگويد؟ آيا وقتي كارشناسان و رسانه‌ها اين آمار شفاهي را با ساير شاخص‌هاي اقتصادي كشور همسو نبينند، بار ديگر شاهد آماج الطاف دولتمردان خواهند بود؟

نكته مهمتر آن است كه ارائه‌ وعده‌هاي دور از انتظار از زبان دولتمردان و سپس ارائه آمارهاي نادرست درباره تحقق آن وعده‌ها، نمي‌تواند به عنوان يك ابزار طولاني‌مدت مورد استفاده قرار گيرد. با نزديك شدن به موعد تحقق اشتغالزايي 5/2 ميليوني در سال جاري، افكار عمومي به راحتي ادعاي تحقق اين ميزان شغل را نخواهد پذيرفت.

 

 اما قضيه زماني حساس‌تر خواهد شد كه در پايان سال 91، به موعد وعده دولت درباره ريشه‌كن كردن بيكاري برسيم. آيا در آن زمان دولت مي‌تواند ادعا كند كه در دو سال‌ 90 و 91 مجموعاً 5 ميليون شغل ايجاد كرده و نرخ بيكاري صفر شده است؟ دولت پاسخ بيكاران در آن زمان را چه خواهد داد؟

مطمئناً اصرار دولت بر ارائه آمارهاي فكاهي درباره اشتغالزايي، بيش از آن كه قوه مجريه را نزد افكار عمومي مورد سوال قرار دهد، بر اعتماد مردم نسبت به نظام لطمه وارد خواهد آورد.